Późne lato to czas migracji wielu gatunków ptaków. Spektakularne i głośne stada szpaków, klucze żurawi, czy gęsi zwrócą uwagę nawet przeciętnego przechodnia. Inne ptaki, na przykład te migrujące nocą, w danym tygodniu po prostu są, a chwile później zauważamy, że już nie sposób ich spotkać. I rzadko kto zastanawia się nad tym, jak 5-10 gramowy ptak pokonuje drogę kilku tysięcy kilometrów. Pisałam już na blogu o kilku ptakach migrujących i w następnych wpisach planuję tę serio znacząco poszerzyć. Dziś chciałam się skupić na ptaku łatwym do obserwacji podczas wiosny i lata, który na zimę wyruszy w swoją podróż do Afryki.
W Polsce w miarę łatwo spotkamy trzech przedstawicieli rodziny świstunek: piecuszka, pierwiosnka oraz świstunkę leśną. Wszystkie trzy są bardzo do siebie podobne, zwłaszcza kiedy przemykają w koronach drzew. Piecuszek (Phylloscopus trochilus ang. willow warbler) jest bliźniaczo podobny do pierwiosnka. Najlepszym sposobem ich odróżnienia jest głos, piosenka piecuszka jest bardzo melodyjna i charakterystyczna. Jeżeli ptak akurat nie śpiewa, są też drobne różnice w wyglądzie, które z bliskiej odległości pomagają je odróżnić.
Piecuszek waży mniej niż 10 gramów, a w wyglądzie występuje brak różnic między samcem i samicą. Na lęgowiska pierwsze przylatują samce, czasami nawet do 2 tygodni przed samicami. Głos śpiewających samców zajmujących tereny lęgowe można usłyszeć mniej więcej w okolicy kwietnia. Dobrze ukryte, kuliste gniazdo zakładane jest na ziemi. Budowane jest przez samicę zwykle około 4-6 dni.
Piecuszki są głównie owadożerne, polują m.in. na owady latające, ich larwy i pająki. Można je spotkać w całym kraju, zamieszkują lasy liściaste i mieszane. Występują też między innymi na ich obrzeżach, w zakrzywieniach, parkach leśnych. Może wystarczyć im kilka drzew i wyższych krzewów.
Piecuszek jest długodystansowym migrantem. Jego tereny lęgowe to północna i środkowa Europa oraz Azja, zimuje w subsaharyjskiej Afryce. W jedną stronę potrafi pokonać 4000-14000 km, najdłuższą trasę pokonują ptaki z populacji na Syberii. Piecuszki są nocnymi migrantami, wykorzystując dzień na odpoczynek i znalezienie pożywienia. Zwłaszcza pokonanie obszaru Sahary jest dla nich istotną przeszkodą, stąd muszą zgromadzić zapas tkanki tłuszczowej przed tą podróżą. Podczas jesiennej migracji przez nasz kraj przelatuje tysiące osobników m.in. z populacji żyjących w Skandynawii. Migracje trwają od sierpnia do października.
Literatura:
Migracje zwierząt, Ben Hoare, 2009, Muza SA