Uwielbiam obserwować ptaki morskie. Do tej grupy należy mnóstwo gatunków, ale mają one pewne cechy wspólne takie jak świetny zmysł nawigacji umożliwiający im migrację w niektórych przypadkach na naprawdę imponujące odległości, czy życie w dwóch środowiskach morskim i lądowym, z przewagą dla pierwszego. Niektóre ptaki morskie są bardziej tajemnicze i trudniejsze w obserwacji niż inne, bo za dnia polują na otwartych wodach morza/oceanu, a na ląd wracają nocą. Stąd nie jest też łatwo je fotografować, chyba że jest się na łodzi i wypatrzy się je wodzie podczas polowania lub wiemy gdzie gniazdują i wybierzemy się na obserwację w nocy. Do tych trudniejszych gatunków należą burzyki klinosterne (Ardenna pacifica, ang. wedge-tailed shearwater). Nazwa zwyczajowa pochodzi od dużego ogona w kształcie klina, który prawdopodobnie pomaga im w szybowaniu. To ptaki żyjące w koloniach, gniazdujące w wykopanych przez siebie norach. Na żerowanie wyfruwają przed wschodem słońca, a na ląd wracają już po zachodzie. Moje wszystkie obserwacje, nagrania i zdjęcia robione były w nocy w większości aparatem na komórce, stąd duża część z nich jest dokumentacyjna.
Burzyki klinosterne mogą występować w dwóch formach upierzenia jasnej oraz ciemnej. Ta pierwsza ma szarobrązowe upierzenie na grzbiecie, głowie i górnym skrzydle oraz bielsze upierzenie spodu ciała. Forma ciemna ma takie samo ciemnoszaro-brązowe upierzenie na całym ciele. To ptaki zamieszkujące tropikalne i subtropikalne wyspy Pacyfiku i Oceanu Indyjskiego. Ich dieta składa się głównie z ryb (ponad 60%), kałamarnic oraz skorupiaków. Mogą podążać za statkami, licząc na łatwy posiłek. Nurkują zwykle na około 14 metrów, ale potrafią zejść nawet na ponad 60 metrów. Współczesnym problemem dla burzyków jest zanieczyszczenie mórz i oceanów plastikiem. Przykładowo badania na populacji żyjącej na Heron Island wykazały, że ponad 20% pisklaków zjadało plastik przyniesiony przez rodziców z pożywieniem.
Pomimo aktualnie dużej liczebności (globalna populacja szacowana jest na około 5.2 mln osobników), populacja ma trend spadkowy i przyszłość burzyków nie jest pewna. Malejąca baza pokarmowa spowodowana przełowieniem oraz zmianami temperatury morza może wpłynąć negatywnie na te ptaki. W niektórych lokalizacjach dużym problemem są gatunki inwazyjne, w szczególności szczury, które zabijają i zjadają jaja i pisklęta. Projekty prowadzone na wyspach, gdzie pozbyto się takich inwazyjnych ssaków pokazują jednak, że populacja może się odnowić, kiedy ma do tego warunki. Przykładowo na Hawajach (Kaena Point Natural Area Reserve) po zainstalowaniu płotu i pozbyciu się z wyspy drapieżników liczba młodych burzyków wzrosła o ponad 380% w ciągu trzech lat. Sama liczba par przystępujących do gniazdowania w tym czasie wzrosła o 45%.
Burzyki to ptaki długożyjące. Zaczynają lęgi w wieku około 4 lat. Po powrocie na lęgowisko łączą się w monogamiczne pary, w których zostają na wiele lat. Pary odnawiają więzi i przepędzają konkurentów ze swojej nory. W tym czasie wyspy na których gniazdują w nocy ‘muczą i buczą’ – tych dźwięków nie da się pomylić.
Wykorzystując zarówno dziób jak i nogi, oba ptaki wspólnie kopią norę głęboką na ponad 2 metry. Pary mogą również wykorzystać norę z poprzedniego sezonu, poprawiając ją w razie potrzeby. Samica składa pojedyncze jajo, w przypadku straty lęg nie jest w danym roku powtarzany. Burzyki mają bardzo wąskie okna czasowe, żeby móc z sukcesem odchować młode. Inkubacja trwa ponad 50 dni, jajo wysiadują obydwoje rodzice. Po wykluciu pisklęta szybko rosną, karmione pokarmem dostarczanym przez obydwoje rodziców. Kiedy osiągną odpowiednią wagę około 560g, czyli wyższą niż ptaki dorosłe, rodzice zostawiają je i już nie wracają. Puchate młode mają z jednej strony spory zapas tłuszczu, aby przetrwać bez nich, ale z drugiej uniemożliwia im on latanie i opuszczenie wyspy. Zanim będą w stanie latać muszą zrzucić ponad 100g tłuszczu. W tym czasie ćwiczą również mięśnie, aby móc odlecieć na otwarte wody.
Referencje:
BirdLife International. 2018. Ardenna pacifica. The IUCN Red List of Threatened Species 2018: e.T22698175A132631353
Szabo, M.J. 2013 [updated 2023]. Wedge-tailed shearwater. In Miskelly, C.M. (ed.) New Zealand Birds Online.
VanderWerf EA, Young LC, Crow SE, Opie E, Yamazaki H, Miller CJ, Anderson DG, Brown LS, Smith DG, Eijzenga J., 2014. Increase in Wedge-tailed Shearwaters and Changes in Soil Nutrients following Removal of Alien Mammalian Predators and Nitrogen-fixing Plants at Kaena Point, Hawaii, Restoration Ecology 22, 676-684
Verlis KM, Campbell ML, Wilson SP., 2013. Ingestion of marine debris plastic by the wedge-tailed shearwater Ardenna pacifica in the Great Barrier Reef, Australia, Mar Pollut Bull 72, 244-249
Burger, AE,.2001. Diving Depths of Shearwaters, The Auk 118, 755–759